Met wat aanpassingen, zoals het verlagen van de 100 kW-grens, biedt de Warmtewet volop mogelijkheden voor bodemenergiesystemen. De ins en outs van WKO moeten dan wel goed gecommuniceerd worden. Betere voorlichting is gewenst, luidde de conclusie tijdens een goedbezochte bijeenkomst van BodemenergieNL.
“De mensen begrijpen het niet. Op een zonnige dag als vandaag is een woning met WKO op temperatuur, maar de bewoners kunnen het toch koud hebben.” Ing. Jos van den Bedem neemt vanuit de zaal het woord. Met warmte- en koudeopslag zelf is niks mis, betoogt hij, maar de gebruikers weten niet goed wat je er allemaal mee kunt, hoe het werkt en wat de voordelen zijn. “Ik heb ook zo’n systeem maar ik krijg het thuis niet uitgelegd”, grapt de senior projectmanager klimaattechniek. “En eigenlijk heeft mijn vrouw gewoon gelijk. Zij ervaart het als koud en ik kan die ervaring niet wegnemen.”
Van den Bedem is één van de negentig deelnemers aan de themabijeenkomst van BodemenergieNL, dinsdag 14 april in Houten. Aan de orde is de Warmtewet, of beter: de (on)mogelijkheden van die wet in relatie tot bodemenergiesystemen. In zijn openingswoord stelt dagvoorzitter Teun Bokhoven: “Hoe kunnen we aanbevelingen realiseren om een Warmtewet 2.0 van input te voorzien, zodat deze beter aansluit en goede kansen biedt voor een sterke positionering van bodemenergie?”
Vijf sprekers houden een presentatie, ieder vanuit een andere invalshoek. Adviseur Bas de Zwart van IF Technology vertelt over de uitgangspunten, randvoorwaarden en het toepassingsgebied van de Warmtewet. “De wet is ontstaan vanuit ontevredenheid bij consumenten, die vonden dat ze teveel betaalden. In 2003 was er een initiatiefwet en op 1 januari 2014 werd hij van kracht. Sindsdien zijn enkele aanpassingen doorgevoerd; zo werd de reikwijdte veranderd van 1.000 kW in 100 kW.”

De wet is van toepassing op woningen die zijn aangesloten op het warmtenet en zakelijke aansluitingen met een vermogen tot 100 kW. “Een collectieve WKO met individuele warmtepompen valt niet onder de Warmtewet”, aldus De Zwart, waarna hij ingaat op de vergunningplicht en de tariefregulering. “De maximale prijs van bodemenergiesystemen is gebaseerd op de integrale kosten en die worden bepaald door de rendementsmethode.”

Albert Koedam van AK-Consultancy belicht de kansen voor bodemenergie in de woningbouw. “Knelpunten: er is nog geen eenduidigheid over huur en servicekosten, de wet sluit aan bij stadsverwarming maar niet bij blokverwarming en ‘one size fits all’ klopt niet.” Verbeterpunten: er moet een expliciete aanduiding komen voor blokverwarming en de wet moet toekomstproof gemaakt worden. “Ik zou de nieuwe wet Warmtewet 2 willen noemen en niet 2.0, zoals de dagvoorzitter voorstelde.” Hij ziet een aantal uitdagingen. “Koppelen van uitvoering en beheer. Integrale verantwoordelijkheid voor het boven- en ondergrondse deel van een WKO. En: levert de installatie wat verwacht wordt?”

Aansluitend volgt een mooi voorbeeld uit de praktijk. Vier jaar geleden begon woningcorporatie Brabant Wonen een project met een aantal aanleunwoningen met warmte-/koudeopslag. “Ik kwam terecht in de wondere wereld van de WKO”, blikt directeur Richard van Meersbergen terug. “We kregen te maken met een nieuwe techniek en hoge verwachtingen. Aanvankelijk waren bewoners niet blij met hun verwarming. Hij was koud, dan weer warm, duurder dan voorheen; ze vroegen zich af waarom ze zoveel moesten betalen. Na enkele weken zijn we met een bewonerscomité in gesprek gegaan. We hebben veel geïnvesteerd in uitleggen. Dat hielp. Nu heerst er rust onder de klanten en we hebben een stabiele installatie.”

Hij laat een schets zien van een nog op te starten WKO-project in Oss, waarin de corporatie alle opgedane ervaringen heeft gebundeld, en geeft een paar tips. “Denk bij een WKO goed na over de kwaliteit van de materialen. Zorg dat er uniformiteit is. En vraag je af: wie is de eindgebruiker en wat is je boodschap. Vertel een eerlijk verhaal en je kunt er veel plezier aan beleven. Wij zijn heel blij met de Warmtewet. Hij helpt in onze communicatie (uitleg van tarieven en dergelijke) en houdt ons scherp. We worden nog regelmatig gebeld door bewoners met vragen: hoe zit dit, hoe zit dat. Daar worden wij als organisatie beter van.”

Directeur Jaap van Eck van energiebedrijf Eteck noemt een paar aandachtspunten met betrekking tot de exploitatie en het beheer van bodemenergiesystemen. Over de rendementstoets zegt hij: “De wetgever stelt dat exploitanten een redelijk rendement mogen maken. Een exploitant die een lagere kostprijs heeft, zou daarvoor gestraft worden. Dit lijkt mij onlogisch.”

Het maximale vermogen voor klein verbruik kan wat hem betreft omlaag naar 25 kW. Verder vindt hij het beter bij een project niet de rendementstoets te hanteren maar te “sturen op een redelijke prijs”. Van Eck: “Ons bedrijf heeft ongeveer honderd projecten in exploitatie. Ik heb ontzettend veel vertrouwen in dit marktsegment (WKO, red.); de Warmtewet kan daarbij helpen.”

Kies je voor een WKO-installatie, zorg dan dat deze integraal onderdeel is van een project. Dat advies geeft Jeremiah Bertsch, Exploitatiemanager bij Unica Ecopower. Hij herhaalt de woorden van Brabant Wonen-directeur Van Meersbergen: “Maak het verhaal inzichtelijk, leg het uit. Organiseer na oplevering van de installatie een bewonersbijeenkomst. Zorg voor een goede klantenservice. En stel een 24/7 storingsnummer in.” De Warmtewet draagt bij aan het vertrouwen in de markt, aldus Bertsch; hij biedt gereguleerde tarieven en leveringszekerheid. “Samenvattend: de Klant is Koning, manage verwachtingen, blijf communiceren.”

Tijdens de discussieronde komt dagvoorzitter Bokhoven terug op het verlagen van het vermogen van 100 kW naar 25 kW. “Volgens mij zijn we het daar over eens.” Overeenstemming is er ook over het Niet Meer Dan Anders-principe uit de Warmtewet. “Dit geeft transparantie en communiceert makkelijk. Voor nu is het de beste oplossing, maar laten we afspreken dat we er dynamiek en flexibiliteit in brengen.” De zaal is eensgezind over de communicatie: er is betere voorlichting nodig. Verder doet Bas de Zwart een voorstel om koude in de wet mee te nemen. Koude is in zijn ogen nodig om projecten rendabel te krijgen. Bokhoven: “Dit soort zaken lijkt me eenvoudig oplosbaar. Daar kun je een Warmtewet 2.0 van maken. En dat hoeft geen jaren te duren.”

BodemenergieNL is de branchevereniging voor bedrijven en instanties die bodemenergiesystemen (zowel open als gesloten) realiseren en exploiteren. Tweemaal per jaar houdt de vereniging een themamiddag, waarbij een actueel thema onder de loep wordt genomen. Experts en/of ervaringsdeskundigen verzorgen een inleiding over het onderwerp. De bijeenkomsten zijn toegankelijk voor leden en externe partijen.

Voor meer informatie: www.bodemenergienl.nl