Bernard Wientjes, voorzitter van ‘De Bouwagenda’ heeft opdrachtgevers en opdrachtnemers opgeroepen toekomstbestendig bouwen daadkrachtig op te pakken. “De Bouwagenda bevat ambitieuze plannen voor de aanpak van grote maatschappelijke opgaven. Het toekomstbestendig maken van onze infrastructuur, de vernieuwing en verduurzaming van huizen en gebouwen en het gezond maken van scholen heeft topprioriteit. Er is een revolutie in de bouw nodig; als we nu niet anders gaan bouwen zijn we te laat.”
“Zo moeten er zeven miljoen huizen van het gas gekoppeld worden,” vervolgt de voorzitter, “vier- tot zevenduizend scholen hebben lokalen met een volstrekt ongezond binnenklimaat. Steden kunnen hun regenwater niet kwijt en de komende jaren is 100.000 kilometer riolering aan vervanging toe. Als je dat effectief wilt gaan aanpakken, dan moeten overheid, bedrijfsleven en wetenschap met elkaar om tafel. Er is in Nederland geld genoeg voor verduurzaming. Laat pensioenfondsen investeren in duurzame scholen. Voor het opknappen van huurhuizen moet de overheid de woningcorporaties in staat stellen om de zo gehate verhuurdersheffing in te zetten om hun huizen duurzaam te maken. ‘De Bouwagenda’ is de Haarlemmerolie die zaken in beweging brengt.”
“Bouwwereld is conservatief”
Wientjes vindt het onverstandig om nu nog zo veel huizen aan te sluiten op aardgas. Hij noemt de bouwwereld te conservatief. “Wij willen maar één ding: dat we zo snel mogelijk huizen bouwen die ‘nul op de meter’ hebben, die geen gasaansluiting meer hebben, en we vinden het natuurlijk doodzonde dat er nu huizen gebouwd worden die later uiteindelijk weer gestript en duurzaam gemaakt moeten worden.
Sociale innovatie Met betrekking tot het thema zorg en wonen: ‘’In 2040 telt Nederland 4,7 miljoen 65-plussers, waarvan 2 miljoen 80-plussers. Het aantal huizen dat geschikt is voor thuis wonen blijft achter bij de groei van 65-plussers. Bij ongewijzigd beleid loopt het tekort aan geschikte woningen van 86.000 op tot 750.000 huizen. De bouw moet inzetten op technische en sociale innovatie. Het ontwikkelen van technologische vernieuwingen zoals slimme duurzame diensten moet gecombineerd worden met het vergroten van sociale cohesie op wijk- en straatniveau.”
Wim van den Bogerd, CEO bij Klimaatgarant en Itho Daalderop én lid van de Stroomversnelling, meldt in Cobouw dat het niet gaat lukken om in 2020 meer dan honderdduizend Nul-op-de-Meter woningen te realiseren. Redenen: te weinig samenwerking, te hoge kosten en targets die niet worden gehaald. Tien corporaties en bouwbedrijven ondertekenden op 20 juni 2013 het initiatief ‘de Stroomversnelling’. Voor 2017 zouden er 11000 woningen onder handen worden genomen, de teller staat nu op ongeveer 700.
Van den Bogerd wijst vooral op de te hoge kosten van het renoveren van oude woningen. “Iedereen is te optimistisch geweest. Zo van, dat gaan we wel even doen. Op dit moment is het gewoon niet rendabel.” Hij vindt dat de industriële partners meer moeten gaan denken in processen en de partijen met elkaar moeten gaan samenwerken. “Bijna iedere bouwer vindt het wiel voor zichzelf uit
In het zelfde interview erkent Leen van Dijke, voorzitter van de Stroomversnelling, dat het allemaal niet zo snel gaat als gepland maar dat wil volgens hem nog niet zeggen dat de dingen mislukt zijn. “Het aantal betrokken corporaties, bouwbedrijven en fabrikanten is doorgegroeid naar zestig en bovendien geniet de Stroomversnelling inmiddels ook internationale belangstelling.” Hij verwacht dat na de zomer het aantal opdrachten snel zal groeien. “Veel corporaties hebben gewacht op de wettelijke kaders die investeringen in Nul op de Meter woningen rendabel maken.”
Eind 2013 is één van de eerste grootschalige Nul op de Meter renovatieprojecten in Nederland gestart in Heerhugowaard. BAM en woningbouwcorporatie Woonwaard zijn 55 na-oorlogse rijwoningen gaan renoveren. Zijn de bewoners tevreden? Wat kan beter? Er wordt al geruime tijd gemeten aan installaties. Wat leveren de zonnepanelen op? Hoeveel elektriciteit gebruikt de duurzame verwarmingsinstallatie (warmtepomp)? En … , worden de verwachtingen en gegarandeerde prestaties waargemaakt? Energiesprong heeft nu in samenwerking met TNO, Rigo, van Beek en BAM hierover een publicatie samengesteld. Lees verder voor enkele conclusies en de belangrijkste tips en geleerde lessen.
De NOM-renovatie heeft de bewoners veel positiefs gebracht: een huis dat er weer goed bijstaat en dat veel comfort biedt, zonder dat dit netto meer kost in de maand. Dat positieve eindresultaat laat onverlet dat het proces ernaar toe voor velen belastend is geweest. De complexiteit en intensiteit van het proces is in dit project nog onderschat. Als dat beter was ingeschat én gecommuniceerd met de bewoners, dan was het aandeel tevreden bewoners ongetwijfeld nog groter geweest.
Uit de analyse van energiegebruik met behulp van de meetresultaten volgt dat het realiseren van NOM-woningen op grote schaal mogelijk is en wordt in dit project ook bewezen. Namelijk na correctie voor eventueel meergebruik ten opzichte van de contractbundel voor huishoudelijk gebruik en uitgaande van het klimaat in 2015, zijn alle gemeten woningen Nul op de Meter. Wanneer uitgegaan wordt van een gemiddeld klimaatjaar (NEN 5060) geldt dit voor 91% van de geanalyseerde woningen (42 van 46). Een oorzaak waarom de andere vier woningen een hoger energiegebruik hebben kan vooralsnog niet worden gegeven omdat in dit stadium de gegevens van temperatuurinstelling en de hoeveelheid warm tapwater nog niet beschikbaar waren.
De volgende lessen kunnen worden getrokken met betrekking tot het proces en de communicatie:
-Maak een realistische inschatting van de complexiteit en intensiteit van de renovatie en de tijdsduur en belasting die dit voor de bewoners met zich meebrengt. Communiceer daar duidelijk over. Maak het niet mooier dan het is. Dat valt later dubbel zo hard tegen. Kort gezegd: Under promise & over deliver!
-Houd rekening met de bijzonderheden van de doelgroep. In het bijzonder als het aandeel ouderen groot is, vraagt dat om aandacht. Ouderen zijn veel thuis, zijn vaak kwetsbaarder en wat voor anderen een klein ongerief is, kan voor hen een groot probleem zijn.
-Bied de mogelijkheid om de renovatie in niet-bewoonde staat uit te voeren, bijvoorbeeld met een wisselhuis.
-Ontzorg rond de financiën, in het bijzonder als de doelgroep bestaat uit lage inkomens. Houd berekeningen en communicatie over ‘nul op de meter’ of ‘niet meer dan nu’ en wat dat betekent voor de bewoners eenvoudig en duidelijk.
-Voorkom dat bewoners dubbele voorschotten moeten betalen. Zelfs twee keer ‘vastrecht’ kan voor de lage inkomensgroep al problematisch zijn, ook al krijgt men dat na een jaar weer terug.
-Houd er rekening mee dat bewoners voor, tijdens én na renovatie met vragen en behoefte aan (na)zorg zitten. Benader de renovatie niet alleen als een technische ingreep maar ook als een sociaal project en reserveer daar tijd en capaciteit voor. Het inzetten van een klein ‘dedicated’ team met multidisciplinaire medewerkers past daar goed in.
Uit de analyse van de meetresultaten kunnen de volgende lessen getrokken worden:
-Een goede kwaliteit en volledigheid van de meetgegevens is essentieel om te kunnen vaststellen of het energiegebruik van een woning voldoet aan de contractafspraken en of gebruiksgedrag hierin een rol speelt. Behalve inzicht in huishoudelijk elektriciteitsgebruik zijn thermostaat instellingen en de afgenomen hoeveelheid warmtapwater aspecten die meer inzicht geven in dit gebruiksgedrag. Ruimteverwarming geeft een grotere absolute spreiding dan warmtapwater en dat maakt de thermostaatinstelling extra interessant. Hiermee kan namelijk inzicht worden verkregen in wat de gebruiksinvloed op de hoeveelheid afgenomen ruimteverwarming is. Bij hoge uitschieters voor ruimteverwarming wordt sneller duidelijk of aanpassing van de installatie of terugkoppeling naar de gebruiker nodig is.
-De grootste spreiding in het totale energiegebruik van deze NOM-woningen wordt bepaald door de spreiding in het huishoudelijk elektragebruik. Dit is logisch omdat hier in tegenstelling tot verwarming en warmtapwater geen besparingsmaatregelen voor zijn genomen en omdat ook voor aanvang van de renovatie deze huishoudens een grote spreiding hadden op deze post.
-Bij andere projecten gaven besparingsmogelijkheden zoals vouchers voor energiezuinige apparatuur, LED verlichting, en standby killers een besparing van circa 30 procent. Hierdoor zijn er minder zonnepanelen nodig en wordt het concept minder gevoelig voor eventuele toekomstige aanpassingen in de salderingsregeling voor de levering en teruglevering van elektriciteit. Dit kan een interessante optie zijn.
-Woningen met het hoogste huishoudelijk elektragebruik moeten over het algemeen netto bijbetalen. Het bedrag dat daadwerkelijk moet worden bijbetaald kan wel lager zijn dan de overschrijding van de contractwaarde voor huishoudelijk gebruik, als bij andere energieposten zoals warm tapwater het gebruik lager is dan de contractwaarde.
De Green Deal Scholen biedt tien scholen de kans om mee te doen in de eerste Nul op de Meter pilot van het project School vol Energie. Tegelijkertijd is dit initiatief op zoek naar de juiste bouwconsortia om deze transformaties uit te voeren. Vier consortia hebben zich begin april positief onderscheiden met hun plan voor de initiële uitvraag op basis van een representatieve fictieve casus. Met de consortia BIBA, Scholenbouwkracht 7, Het schoolvoorbeeld en RRNext word nu de intensieve dialoogfase opgestart waarin de concepten zullen worden verbeterd. Met een proeve van bekwaamheid worden ze vervolgens uitgedaagd om hun koploperspositie te claimen en maximaal voorbereid te zijn op de Nul op de Meter pilotscholen die gaan meedoen.
“Het heeft veel voordelen om consortia in deze fase al uit te dagen om met plannen te komen. Naast het uitwerken en aanscherpen van de concepten is het nadrukkelijk de bedoeling dat de vier consortia meepraten over de selectiecriteria en uitvraag voor de scholen die zullen deelnemen aan de pilot,” zegt Olivier Lauteslager, propositiemanager bij Platform31/Energiesprong. “De bevlogenheid in het onderwijs om het beste leerklimaat te bieden is groot, maar is logischerwijs gefocust op het onderwijsproces. Terwijl goede huisvesting met een gezond binnenklimaat en een binnen de normen passende exploitatie juist daarvoor van groot belang is.”
“Een toekomstbestendige vernieuwbouwing van de school met gegarandeerd binnenklimaat en onderhoud, gerenoveerd binnen vier weken tijd en een energierekening die op jaarbasis nul is: de uitdaging is duidelijk. En dan staat opschaling ook nog eens met dikgedrukte letters als thema bovenaan. Een generieke oplossing voor meerdere scholen, met voldoende mogelijkheid voor maatwerk, geeft volume en een innovatieprikkel. We noemen de consortia die uiteindelijk de proeve van bekwaamheid halen niet voor niets Koplopers. Gezamenlijk willen we een nieuwe markt met een nieuwe norm voor scholenbouw creëren.”
School vol Energie is onderdeel van de Green Deal Scholen. De activiteiten in het uitvoeringsprogramma hebben tot doel schoolbesturen te ondersteunen bij het creëren van duurzame, gezonde en betaalbare scholen, hetgeen moet leiden tot een gezonde leer- en werkomgeving voor leerlingen en leraren (www.greendealscholen.nl). Vanuit de Green Deal worden schoolbesturen die voorop lopen met verduurzaming verder geholpen naar een energieneutraal gebouw door Platform31/Energiesprong.
Maxime Verhagen waarschuwt in de nieuwsbrief van NEN dat huurwoningen veel sneller energiezuinig moeten worden gemaakt. “Nog 1,8 miljoen huurwoningen moet voor eind 2020 gemiddeld op energielabel B komen, volgens de afspraken in 2012. In september 2013 kwam daar het Energieakkoord overheen. Toen werd ook 400 miljoen euro vrijgemaakt voor verduurzaming. Maar bijna al dat geld ligt nu nog steeds op de plank! Er gebeurt veel te weinig”, vindt de voorzitter van Bouwend Nederland.
Acute reden voor zijn ongerustheid is dat 32% van de verhuurders in een nieuw onderzoek aangeeft dat huurwoningen in 2020 niet het gemiddelde energielabel B hebben. Verhagen put uit een nieuw onderzoek naar verduurzaming van de huurmarkt, dat werd uitgevoerd door het bureau Team Vier in opdracht van de bouw- en installatiesector.
“Het is zonneklaar dat het tempo van verduurzaming dus stevig omhoog moet”, aldus de voorman van de bouwsector. “Er is te weinig ambitie, want het geld is er. Corporaties staan er alweer beter voor dan een paar jaar geleden en die 400 miljoen ligt te verstoffen, daarmee kunnen verhuurders een deel van de investeringen krijgen: de Stimuleringsregeling energieprestatie huursector, ofwel de STEP-regeling. Maar wel moeten ze eerst daadwerkelijk geïnvesteerd hebben. Corporaties die niet investeren kunnen ’t dus ook niet terugvragen en daar wringt de schoen. Dat zou anders moeten. Waarom halen we voor corporaties, die de middelen die niet kunnen vrijmaken, het STEP-geld niet naar voren? Dan hebben ze per direct de investeringsruimte om te werken aan die grote en belangrijke opgave.”
“Het houdt niet op met label B in 2020; in 2030 moet het gemiddelde label A zijn, en in 2050 energieneutraal, voor alle woningen in Nederland. Dat lijkt ver weg, maar het gaat om enorme aantallen. Er zijn dus heel serieuze stappen nodig. Nu heeft nog geen kwart van de huurhuizen label B. We willen met z’n allen een duurzamer Nederland en minder gasverbruik. Dat kan nog steeds, maar dan wel met veel meer tempo. Zoals het nu gaat, komen we er niet.”
“Corporaties hebben veel nieuwe regels gekregen, maar duidelijkheid is er nu. Het is dan ook nu hét moment om weer tot investeringen over te gaan. Voor wachten is geen reden meer. technische oplossingen zijn er, middelen zijn aanwezig. Het is zaak 400 miljoen nu versneld uit te geven en daarvoor staan de corporaties en het ministerie aan de lat.”
De Nederlandse woningcorporaties bezitten zo’n 2,4 miljoen woningen, ofwel ruim 31 procent van de hele huizenvoorraad. Bijna een kwart heeft A of B. Dat betekent tegelijk dat maar liefst ruim driekwart van de huurwoningen energielabel C of lager heeft. “We hebben dus nog vijf jaar om ruim een 1,8 miljoen huurwoningen zuiniger te maken”, aldus Verhagen.
“Technisch is er veel mogelijk, dat is de moeilijkheid niet bij verduurzamen”, weet Verhagen. “Een of meer labelstappen, direct renoveren naar Nul-Op-De-Meter of sloop en zeer energiezuinige nieuwbouw. Wat nuttig en haalbaar is, verschilt per corporatie en zelfs per woningblok, maar we mogen bij deze gigantische, belangrijke opgave niet gehinderd worden. Integendeel!’
(Bron: NEN)
Itho Daalderop volgt belangrijke markttrends als energieprestatiegarantie en Nul‐op‐de‐Meter op de voet en deze vormen onder andere de basis voor al haar innovaties. In de nieuwbouwmarkt wordt al geruime tijd samengewerkt met Klimaatgarant, die zich volledig richt op prestatiegaranties. Deze samenwerking is steeds intensiever geworden om producten en diensten aan te laten sluiten op de veranderende marktvraag. Het management van beide bedrijven heeft dan ook besloten tot de vorming van een nieuwe groep, financieel ondersteund door investeringsmaatschappij Gimv. In deze groep opereren de twee bedrijven als afzonderlijke entiteiten. Wim van den Bogerd gaat leiding geven aan de nieuwe groep, maar verder zijn er geen wijzigingen in het directie‐ en managementteam van Itho Daalderop.
Aangezien duurzaamheid en ‘Smart Cities’ twee belangrijke pijlers in de investeringsstrategie van Gimv zijn, was het voor deze investeerder een uitgelezen mogelijkheid om een belang te nemen in deze twee vooraanstaande bedrijven op het gebied van duurzaamheid en innovatie. Voor zowel Klimaatgarant als Itho Daalderop biedt de samenwerking met Gimv een stabiele en ook langdurige basis voor toekomstige groei en investeringen. Juist nu de markt voor verduurzaming sterk aantrekt, was de wens groot om een investeerder te vinden die volop groeimogelijkheden biedt en de visie richting all electric/Nul‐op‐de‐meter binnenklimaatoplossingen deelt.
De ontwikkeling van nieuwe concepten en producten zal door de vele samenwerkingsverbanden in de renovatiesector en door de vooruitgeschoven positie van Klimaatgarant in de nieuwbouw een sterke impuls krijgen. Dit zal leiden tot meer innovaties die volgens Itho Daalderop nodig zijn om ook in de toekomst een toonaangevende rol te vervullen in duurzame totaaloplossingen.
Met een speciale verordening wil het college van B&W in Zaanstad 100 Nul-op-de-Meterwoningen realiseren. Met de combinatie van een stimuleringslening en een subsidieregeling wordt het voor veel particulieren aantrekkelijk om hun woning energieneutraal te maken. Deze klimaatvriendelijke investering leidt uiteindelijk tot lagere woonlasten, verbeterd comfort en een huis met een hogere marktwaarde. Mede door intensieve samenwerking met duurzaamheidsorganisatie Urgenda is deze verordening tot stand gekomen. Het voorstel wordt begin volgend jaar voor akkoord voorgelegd aan de gemeenteraad.
Zaanstad heeft de ambitie om in 2020 klimaatneutraal te zijn. Om dit doel te bereiken dient de komende jaren onder andere te worden gezocht naar manieren om het energiezuiniger maken van woningen te versnellen. Een Nul-op-de-Meterwoning (NOM-woning) is een van de mogelijkheden om die versnelling te realiseren. Dat vraagt wel om een aanzienlijke investering. Afhankelijk van het type woning beginnen de goedkoopste oplossingen momenteel bij €30.000 tot €35.000, maar op de markt zijn veel verschillende oplossingen beschikbaar.
Zaanstad heeft een financiële regeling ontwikkeld, waarmee woningeigenaren in Zaanstad onder aantrekkelijke voorwaarden hun woning kunnen ombouwen tot een NOM-woning. De regeling bestaat uit een aantrekkelijke hypothecaire lening (rentepercentage 2%), in combinatie met een subsidie van maximaal € 2.900. Voor de lening wordt samengewerkt met de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland. Het plafond van de subsidieregeling is € 300.000. De financiering hiervan is afkomstig uit het Duurzaamheidsfonds van Zaanstad.
Met de subsidie, in combinatie met de lening, kunnen ongeveer 100 woningen NOM worden gemaakt. Omdat een deel van de huidige kosten om te komen tot een NOM-woning nog bestaat uit ontwikkelkosten, kunnen volgende initiatieven mogelijk goedkoper worden gerealiseerd. Daarmee komt een bedrijfseconomisch haalbare NOM-woning in zicht en kan massa en snelheid worden gemaakt met het verduurzamen van woningen.
De gemeente is benaderd door Urgenda, een van de aanbieders die woningen energieneutraal kunnen maken. Deze duurzame en innovatieve organisatie heeft op Texel haar concept voor Nul-op-de-Meterwoningen succesvol toegepast. Urgenda heeft de gemeente Zaanstad gevraagd of zij particulieren kan ondersteunen met een financieel arrangement, zodat een NOM-woning financieel bereikbaar wordt zonder dat particulieren eigen middelen hoeven aan te spreken. Diverse gesprekken hebben geresulteerd in deze regeling. Overigens staat het inwoners vrij met andere aanbieders in zee te gaan in plaats van met Urgenda.
Itho Daalderop was een van de weinigen in de klimaatbranche die heeft mee ondertekend aan de deal ‘Stroomversnelling Koop’, en nu, ruim een jaar later werd op woensdag 14 oktober 2015 om 16.00 uur de eerste particuliere nul-op-de-Meter woning door Stef Blok, minister voor Wonen, officieel geopend aan de Graaf Janstraat 219 te Zoetermeer. Deze woning is binnen tien werkdagen voorzien van een nieuwe goed geïsoleerde gevel, nieuwe installaties en een dak met zonnepanelen, en dat allemaal terwijl de huiseigenaar gewoon thuis kon blijven wonen. Itho Daalderop heeft de klimaatinstallatie voor deze woning geleverd. Deze installatie bestaat uit een grondgebonden water/water warmtepomp, monitoring, PV-panelen en een QualityFlow vraaggestuurd ventilatiesysteem met warmteterugwinning.
Op 29 september 2014 hebben een kleine tweehonderd vertegenwoordigers van energiecoöperaties, banken, gemeenten, hypotheekverstrekkers, makelaars en bouwbedrijven de Deal Stroomversnelling Koopwoningen ondertekend. De deal Stroomversnelling Koopwoningen geeft huiseigenaren de kans hun bestaande (rijtjes)woning een complete make-over te geven van het geld wat zij normaal gesproken uitgeven aan de kosten van hun energierekening. Binnen tien werkdagen wordt een woning voorzien van een nieuwe, goed geïsoleerde gevel, nieuwe installaties en een dak met zonnepanelen, en dat allemaal terwijl de huiseigenaar gewoon thuis kon blijven wonen. Bij de woning komt de energiemeter aan het eind van het jaar nagenoeg op nul uit en dat is goed nieuws voor de bewoner en het milieu. De bewoner krijgt na de verbouwing een Nul-op-de-Meter prestatiegarantie. Itho Daalderop is één van de deelnemende partijen en kan er als leverancier van onder andere warmtepompen, zonneboilers, vraaggestuurde en balansventilatie voor zorgen dat men zonder energiekosten niets hoeft in te leveren aan comfort.
Als eerste zullen de rijtjeswoningen die zijn gebouwd tussen 1950 en 1980 worden aangepakt. Deze, meestal slecht geïsoleerde huizen hebben een gemiddelde energierekening van € 175,-. In Nederland staan maar liefst 1,8 woningen die aan dit criteria voldoen, dus de Deal levert ook in de bouw voldoende werk op.
Om woningbezitters te informeren en te enthousiasmeren over comfortabel wonen zonder energierekening, is begin 2014 de campagne ‘Ons Huis verdient Het’ van start gegaan. Door aandacht via Social Media, een website en het programma op RTL4 zijn in het eerste half jaar al circa 2 miljoen mensen bereikt. Vanaf 15 november, elke zondag om 15.50 uur, Is op RTL4 de vierde reeks afleveringen te zien waar Itho Daalderop wederom hoofdsponsor is en laat zien wat haar producten kunnen bijdragen aan het statement van Ons Huis Verdient Het.
Het op grotere schaal vervangen van oudere huizen door duurzame energieneutrale woningen kan een substantiële bijdrage leveren aan de doelstellingen in het Energieakkoord. Dankzij innovatie in de bouwindustrie kunnen oude woningen nu binnen 1-6 weken worden vervangen door comfortabele, energiezuinige nieuwe huizen. Als gedateerde woningen met een EFG-label worden vervangen door nieuwe energiezuinige huizen kan de CO2-uitstoot uit de gebouwde omgeving fors worden teruggebracht. Tot 2050 kan 206 miljoen ton CO2-uitstoot worden vermeden en 240 petajoule aan energie worden bespaard. Dat is bijna de helft van het jaarlijks energiegebruik in de bestaande woningbouw. Dit blijkt uit onderzoek van TNO uitgevoerd in opdracht van het Nederlands Verbond Toelevering Bouw (NVTB).
De voorzitter van het NVTB, Michiel Dankers, overhandigde gisteren het eindrapport aan Ed Nijpels, voorzitter van de SER-borgingscommissie Energieakkoord voor duurzame groei. Dankers liet weten dat het NVTB-initiatief breed wordt gesteund door alle bouwgerelateerde branches. Als de aanbevelingen uit het rapport worden opgevolgd kunnen de doelen van het Energieakkoord in 2020 worden gehaald dankzij de naar schatting extra 30 PJ besparing die met versnelde vervangende nieuwbouw kan worden bereikt. Concreet gaat het dan om een opschaling van 15.000 naar 45.000 woningen per jaar die vervangen gaan worden. Nijpels noemde vervangende nieuwbouw ‘een interessante optie voor woningen waar een nul-op-de-meter renovatie niet mogelijk of niet rendabel is, maar waarvan de eigenaar toch de ambitie heeft om een sprong in energie-efficiency te maken’. Vervangende nieuwbouw is ook interessant omdat deze variant zou kunnen helpen de realisatie van de doelstellingen van het Energieakkoord te versnellen. Zowel op het gebied van energiebesparing als in banengroei. Nijpels gaat het rapport van de NVTB ter beoordeling aan de Borgingscommissie voorleggen.
TNO adviseert de overheid subsidieregelingen en stimuleringsprogramma’s zoals de Stroomversnelling ook open te stellen voor duurzame vervangende nieuwbouw en opschaling te faciliteren. De overheid stimuleert woningcorporaties om oude woningen te renoveren door middel van de Step-regeling waarin €400 mln zit. Particuliere huiseigenaren kunnen voor renovatie gebruik maken van de €300 mln in het Energiebespaarfonds. Ook is er een Revolverend fonds Energiebesparing Verhuurders (€75 mln) voor renovatie van woningen naar Nul-op-de-meter. Het NVTB zou het een goede zaak vinden als die regelingen ook voor vervangende energiezuinige nieuwbouw worden opengesteld.
Vervangende nieuwbouw kan snel en zonder overlast (1-6 weken) en is in kostprijs vergelijkbaar met de huidige Nul-op-de-Meter-renovaties. De bewoner krijgt een nieuwe energiezuinige woning van hoge kwaliteit, met modern comfort, een veilig en gezond binnenklimaat. De woning en woningindeling kan geheel naar wens van de klant worden gemaakt. Door een deel van het woningbestand te vervangen kan meer variatie worden gebracht in wijken en kunnen aantrekkelijke woonmilieus worden gecreëerd.
De Nederlandse bouwindustrie wil met snelle, energiezuinige vervangende nieuwbouw een bijdrage leveren aan de verduurzaming van Nederland. Op de website www.vervangendenieuwbouw.nl is een samenvatting van het TNO-rapport te vinden en zijn voorbeelden van vervangende nieuwbouw te bekijken. Verder is er een overzicht te vinden van een groot aantal organisaties die opschaling van duurzame vervangende nieuwbouw steunen.
Provincie, gemeenten, bouwbedrijven, industrie, woningcorporaties, energiecoöperaties, banken en onderwijsinstellingen tekenen donderdag 9 juli een deal om in de komende drie jaar 1.000 bestaande woningen in Noord-Brabant Nul-op-de-Meter te maken. Deze 1.000 renovaties zijn niet het einddoel maar slechts het begin om de innovatie en verduurzaming op gang te brengen. In 2050 moeten alle bestaande 800.000 woningen in Noord-Brabant energieneutraal zijn gemaakt.
Om de gezamenlijke ambities te realiseren moeten bouwers en woningbezitters in beweging komen om een compleet nieuwe huisrenovatiemarkt te ontwikkelen. Om alle bestaande woningen voor 2050 energieneutraal te maken is het namelijk noodzakelijk om honderd woningen per dag te renoveren. In Brabant is dat vier keer hoger dan het huidige tempo in de bouw van nieuwbouwwoningen.
Onder de dealpartners heerst enthousiasme en een gevoel van urgentie om aan de slag te gaan. De partijen tekenen de deal tijdens de manifestatie ‘Brabantse Deal Nul-op-de-meter’. Voorafgaand aan de manifestatie geven alle dealpartners aan hoe zij aan de doelstellingen gaan bijdragen. Zo gaan woningcorporaties woningen inbrengen die Nul-op-de-Meter worden gemaakt. Gemeenten gaan hiervoor onder andere het proces van vergunningen versoepelen. En de bouwpartijen gaan nauwer met elkaar samenwerken om de productie te industrialiseren en zo een economische rendabele renovatie mogelijk te maken.
De provincie Noord-Brabant is een van de dealpartners. De voornaamste inbreng van de provincie is het verbinden van diverse partijen en stevig in te zetten op een goede coördinatie om de doelen van Nul-op-de-meter vast te houden. Gedeputeerde Anne-Marie Spierings (Agrarische ontwikkeling, Energie en Bestuur): “Ik ga vol voor de opgave om 1.000 Nul-op-de-Meter woningen te realiseren in deze bestuursperiode. We zijn echter pas geslaagd in onze opgave als er echte innovatie plaatsvindt die leidt tot een volwassen markt voor huisrenovaties.”
Rijtjeshuizen uit de jaren ’50 tot ’80 zijn als start voor de nieuwe aanpak het meest geschikt. Ze krijgen een isolerende schil van muren en dak en wekken zelf energie op met zonnepanelen. Het inmeten van de huizen vindt digitaal plaats. Huiseigenaren kunnen met die informatie kiezen voor een buitenschil voor hun huis, die past bij hun wensen. De onderdelen voor de renovatie zullen in een hoog geautomatiseerd proces in een fabriek gemaakt worden. Hiermee is het haalbaar om de kosten voor renovatie te drukken en in kleinere series te bouwen. Een belangrijk aspect daarbij is dat grootschalige renovatie uiteindelijk uit de bespaarde energiekosten kan worden gefinancierd. De woningbezitter merkt het niet aan zijn portemonnee, maar wel in extra wooncomfort.
De Brabantse deal Nul-op-de-meter draagt bij aan de landelijke klimaatdoelstellingen en de werkgelegenheid. De onlangs door Urgenda gewonnen rechtszaak toont aan dat Nederland niet snel genoeg werkt aan de klimaatdoelstellingen. Energieneutraal wonen in Brabant en Nederland zal substantieel aan die doelstellingen bijdragen. De innovaties die de bouwsector versneld gaat doorvoeren zullen samen met het ontstaan van een volwassen thuismarkt voor huisrenovaties leiden tot beduidend meer werkgelegenheid. Grootschalige huisrenovaties zouden daarmee op termijn ook een exportproduct kunnen worden.
De Vereniging De BredeStroomversnelling (op 11 maart opgericht), biedt ruimte aan een breed scala van veel spelers (bouwbedrijven, toeleverende industrie, corporaties, overheden, netwerkbedrijven) die inzien dat het realiseren van energieneutrale, toekomstbestendige en comfortabele nul-op-de-meterwoningen alleen in nauwe onderlinge samenwerking gerealiseerd kunnen worden. De BredeStroomversnelling bundelt kennis- en innovatiekracht om via een geïndustrialiseerde aanpak te komen tot nul-op-de-meter-woningen die als vanzelfsprekend zijn voor corporaties en woningeigenaren; te beginnen met 111.000 woningen in 2020 tot uiteindelijk 4,5 miljoen naoorlogse (hoog- en laagbouw)woningen in 2050.
“Onder het dak van de BredeStroomversnelling kunnen alle partijen samenwerken, mits ze actief bijdragen aan de ontwikkeling en afname van Stroomversnelling-concepten en voldoen aan de kwaliteitseisen die worden gesteld”, zegt Leen van Dijke, woordvoerder van de BredeStroomversnelling.
De vereniging gaat een keurmerk ontwikkelen voor bouwers die dit label gebruiken om hun kwaliteit te laten zien en te waarborgen. Dit keurmerk wordt door de vereniging bewaakt zodat iedereen erop kan vertrouwen dat elke woning die het keurmerk draagt, voldoet aan de gegarandeerde prestatie-eisen. Van nieuwe leden wordt verwacht dat zij hun ideeën en kennis delen en hun innovatie- én daadkracht inzetten om de doelstelling van de Stroomversnelling te bereiken.
De BredeStroomversnelling streeft ernaar de leden te faciliteren en te verbinden zodat er hoogwaardige renovatie- en nieuwbouwconcepten worden ontwikkeld en gerealiseerd en de afname ervan wordt gestimuleerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van duurzame energie, opgewekt door niet-fossiele brandstoffen. Leden van de vereniging werken samen aan het creëren van de goede condities, zoals overheidsbeleid, vergunningen en financiering. Iets waar alle deelnemers individueel nooit in zouden kunnen slagen.
De BredeStroomversnelling is opgericht door NetwerkbeheerNederland en de vereniging Stroomversnelling. Van Dijke: “Hierdoor is er al veel ervaring beschikbaar. Dankzij de verbreding van de zeer succesvolle Stroomversnelling ontstaat er nu een uitdagend platform van gemotiveerde partijen én een krachtige impuls voor verregaande innovaties in de bouwsector.”
De Vereniging De BredeStroomversnelling (op 11 maart opgericht), biedt ruimte aan een breed scala van veel spelers (bouwbedrijven, toeleverende industrie, corporaties, overheden, netwerkbedrijven) die inzien dat het realiseren van energieneutrale, toekomstbestendige en comfortabele nul-op-de-meterwoningen alleen in nauwe onderlinge samenwerking gerealiseerd kunnen worden. De BredeStroomversnelling bundelt kennis- en innovatiekracht om via een geïndustrialiseerde aanpak te komen tot nul-op-de-meter-woningen die als vanzelfsprekend zijn voor corporaties en woningeigenaren; te beginnen met 111.000 woningen in 2020 tot uiteindelijk 4,5 miljoen naoorlogse (hoog- en laagbouw)woningen in 2050.
“Onder het dak van de BredeStroomversnelling kunnen alle partijen samenwerken, mits ze actief bijdragen aan de ontwikkeling en afname van Stroomversnelling-concepten en voldoen aan de kwaliteitseisen die worden gesteld”, zegt Leen van Dijke, woordvoerder van de BredeStroomversnelling.
De vereniging gaat een keurmerk ontwikkelen voor bouwers die dit label gebruiken om hun kwaliteit te laten zien en te waarborgen. Dit keurmerk wordt door de vereniging bewaakt zodat iedereen erop kan vertrouwen dat elke woning die het keurmerk draagt, voldoet aan de gegarandeerde prestatie-eisen. Van nieuwe leden wordt verwacht dat zij hun ideeën en kennis delen en hun innovatie- én daadkracht inzetten om de doelstelling van de Stroomversnelling te bereiken.
De BredeStroomversnelling streeft ernaar de leden te faciliteren en te verbinden zodat er hoogwaardige renovatie- en nieuwbouwconcepten worden ontwikkeld en gerealiseerd en de afname ervan wordt gestimuleerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van duurzame energie, opgewekt door niet-fossiele brandstoffen. Leden van de vereniging werken samen aan het creëren van de goede condities, zoals overheidsbeleid, vergunningen en financiering. Iets waar alle deelnemers individueel nooit in zouden kunnen slagen.
De BredeStroomversnelling is opgericht door NetwerkbeheerNederland en de vereniging Stroomversnelling. Van Dijke: “Hierdoor is er al veel ervaring beschikbaar. Dankzij de verbreding van de zeer succesvolle Stroomversnelling ontstaat er nu een uitdagend platform van gemotiveerde partijen én een krachtige impuls voor verregaande innovaties in de bouwsector.”
Eneco en Stroomversnelling (een samenwerkingsverband van vier bouwers en zes woningcorporaties die de komende jaren 11.000 huurwoningen duurzaam gaan renoveren) gaan samenwerken. Hiervoor is een overeenkomst getekend. Belangrijkste reden voor deze samenwerking is om de voorschotnota’s van de desbetreffende klanten aan te passen aan de nieuwe situatie na de overgang van hun huizen naar zogeheten Nul-op-de-Meter woningen.
De duurzame renovatie-inspanningen van Stroomversnelling leiden ertoe dat huishoudens in toenemende mate zelf stroom gaan opwekken. ‘Daarnaast,’ zegt Leen van Dijke, woordvoerder van Stroomversnelling, ‘zullen de bewoners, dankzij hoogwaardige isolatie van hun woningen en eigen opwek, vrijwel geen stroom van energieleveranciers meer afnemen. Bij dit initiatief nemen de nul-op-de-meterwoningen van Stroomversnelling afscheid van het gebruik van gas.’
Eneco loopt bij deze duurzame ontwikkelingen voorop en faciliteert klanten in hun transitie naar Nul-op-de-Meter woningen. Hans Valk, directeur Consumenten bij Eneco: “De transitie van woningen naar nul-op-de-meter woningen vraagt ook om een aanpassing van zaken als de voorschotnota. Deze is erop gebaseerd dat je als klant vooraf betaalt voor de afname van stroom en gas. Bij Nul-op-de-Meter woningen is er daar in het beste geval geen sprake meer van. Hoe we die overgang zo soepel mogelijk kunnen laten plaatsvinden, gaan we nu gezamenlijk oppakken. De klant moet er geen omkijken naar hebben.”
Bij een Nul-op-de-Meter woning zijn de in- en uitgaande energiestromen voor gebouw gebonden energie (ruimteverwarming, -koeling, warm tapwater gebruik) en het gebruik van huishoudelijke apparatuur (inclusief verlichting) op jaarbasis per saldo nul, onder standaard klimaatcondities zoals die gelden in Nederland en bij standaard gebruik van de woning, zoals vastgelegd in de ontwerpuitgangspunten onderbouwd door Nederlands normen.
Bernard Wientjes, voorzitter van ‘De Bouwagenda’ heeft opdrachtgevers en opdrachtnemers opgeroepen toekomstbestendig bouwen daadkrachtig op te pakken. “De Bouwagenda bevat ambitieuze plannen voor de aanpak van grote maatschappelijke opgaven. Het toekomstbestendig maken van onze infrastructuur, de vernieuwing en verduurzaming van huizen en gebouwen en het gezond maken van scholen heeft topprioriteit. Er is een revolutie in de bouw nodig; als we nu niet anders gaan bouwen zijn we te laat.”
